«بازدارندگی» در اروپا جای خود را به «جنگ» داده است. لهستان و کشورهای بالتیک برای محافظت از خود در برابر تهدیدات خارجی، در حال تقویت مرزهای خارجی اتحادیه اروپا با تانک و میدانهای مین هستند. در همین حال، لتونی دروس نظامی را بهعنوان یک ماده درسی اجباری در مدارس خود گنجانده و آلمان نیز از تغییر دکترین نظامی خود خبر داده است. کشورهای لهستان، لیتوانی، لتونی، استونی و فنلاند همگی با روسیه مرز مشترک دارند. سازههای بتنی موسوم به «دندان اژدها» در امتداد مرز لتونی با روسیه و بلاروس قرار خواهند گرفت. اینها موانع ضد تانک هستند. لتونی از این طریق در حال حفاظت از بخشی از مرزهای خارجی اتحادیه اروپاست. انتظار میرود این استحکامات تا سال ۲۰۲۸ مقاومسازی شوند.
آنچه توصیف شد مصادیقی گویا از تثبیت معادله جنگ در اروپای امروز است. اما در این میان یک سؤال مهم ذهن تحلیلگران را به خود مشغول ساخته است: چه چیزی باعث بازگشت اروپا به دوران جنگ و ناامنی شده است؟ آیا عامل اصلی بروز این تنش روسیه است یا «توسعه طلبی ناتو»؟!
واقعیت این است که اروپا نمیتواند در توصیف «شرایط جنگی در قاره سبز» نقش استراتژیها و راهبردهای مداخلهگرایانه و خطرناک خود را نادیده انگاشته و در مقابل، به بازی مقصرسازی علیه مسکو روی بیاورد! رسانههای غربی از واکنش روسیه در قبال «گسترش ناتو به شرق» به مثابه یک «کنشگری بیرحمانه» یاد میکنند، اما از ماهیت اقدام تجاوزکارانه خود در خلق بحرانهای کنونی کمترین سخنی به میان نمیآورند! از این رو این توصیف و تحلیل دارای «نتیجه» بوده، اما «مقدمه» ندارد.
قرار بود پس از تشکیل اتحادیه اروپا و همگرایی اجزای این مجموعه، جلوی خلق بحرانهای جدید در قاره سبز گرفته شود، اما اروپاییان خود تبدیل به تولیدکنندگان اصلی انواع بحرانهای راهبردی و امنیتی در مجموعه تحت تسلط خود شدند. بحرانی که امروز در قالب «جنگ اوکراین» تبلور یافته معلول اصرار ناتو بر محاصره راهبردی روسیه است. از سوی دیگر، مانع اصلی صلح و آتشبس در اوکراین نیز اروپاییان هستند: بازیگرانی که بارها مانع از چینش میز مذاکرات آتشبس در ماههای ابتدایی جنگ شدند و در حال حاضر نیز حاضر به ارائه تضمینهای راهبردی مبنی بر توقف مداخلهگرایی خود در محیط پیرامونی روسها نیستند.
اروپاییان مقصر اصلی بحرانهای گذشته، کنونی و آتی در منظومه جغرافیایی خود هستند. آنها مفهوم بازدارندگی و مداخله گرایی را با یکدیگر خلط کرده و ترکیبی خطرناک تحت عنوان «مداخلهگرایی» را خلق کردهاند. این محصول و خروجی خطرناک در برهه کنونی منتج به جنگ اوکراین و در آینده میتواند تبدیل به جنگهای جدید شود. راهکار جلوگیری از تشدید این مناقشه مشخص است: تمرکز اروپا بر «بازدارندگی مبتنی بر صلح» نه «جنگهای بالقوه».
تا زمانی که اروپا این تغییر راهبرد را ندهد تبدیل به کانونی از بحرانهای بالقوه و بالفعل خواهد شد. قطعاً سران قاره سبز در اینجا نمیتوانند قصور خطرناک و پرهزینه خود را متوجه روسیه یا دیگر بازیگران غیراروپایی سازند.